मका हे भारतातील आणि महाराष्ट्रातील एक अत्यंत महत्त्वाचे तृणधान्य पीक!

मका हे भारतातील आणि महाराष्ट्रातील एक अत्यंत महत्त्वाचे तृणधान्य पीक आहे. याला “अन्नधान्याची राणी” असेही म्हणतात कारण त्याची उत्पादकता आणि उपयोगक्षमता खूपच जास्त आहे. खाली मका लागवडीची सविस्तर माहिती मराठीत देतो:

मक्याचे महत्त्व

• अन्न, चारा, औद्योगिक उपयोग, आणि जैवइंधनासाठी वापर
• गहू आणि भातनंतर भारतातील तिसऱ्या क्रमांकाचे पीक
• महाराष्ट्रात सुमारे 7 लाख हेक्टर क्षेत्र मका लागवडीखाली आहे

हवामान आणि जमीन

• उष्ण, समशीतोष्ण हवामानात चांगले उत्पादन
• मध्यम ते भारी, निचरा होणारी, सेंद्रिय पदार्थयुक्त जमीन उपयुक्त
• pH: 6.5 ते 7.5 दरम्यान असावा

लागवडीचा हंगाम

सुधारित जाती आणि उत्पादन क्षमता

| आफ्रिकन टॉल | चाऱ्यासाठी | 60–70 टन हिरवा चारा

पेरणी आणि अंतर

• टोकण पद्धतीने पेरणी
• अंतर: ओळींमध्ये 60–75 सेमी, रोपांमध्ये 20–25 सेमी
• बियाणे प्रमाण: धान्यासाठी 15–20 किलो/हे., चाऱ्यासाठी 75 किलो/हे.

सिंचन व्यवस्थापन

• मका पाण्याच्या ताणासाठी अत्यंत संवेदनशील
• महत्त्वाच्या अवस्थांमध्ये पाणी द्यावे:
  • रोपावस्था (25–30 दिवसांनी)
  • तुरा बाहेर पडताना (45–50 दिवसांनी)
  • फुलोऱ्यात असताना (60–65 दिवसांनी)
  • दाणे भरण्याच्या वेळी (75–80 दिवसांनी)

खत व्यवस्थापन

• शेणखत: 10–12 टन/हे.
• रासायनिक खत:
  • नत्र: 75–150 किलो
  • स्फुरद: 60–80 किलो
  • पालाश: 40–80 किलो
  • झिंक सल्फेट: 25 किलो (जर कमतरता असेल तर)

कीड व रोग नियंत्रण

• प्रमुख कीड: खोडकिडी, गुलाबी अळी, मावा, लष्करी अळी
• नियंत्रणासाठी:
  • जैविक उपाय: ट्रायकोग्रामा कार्ड, निंबोळी अर्क
  • रासायनिक उपाय: कार्बारील, फोरेट, डायामिथोयेट

उत्पादन आणि प्रक्रिया

• धान्य, चारा, लाह्या, स्टार्च, कॉर्न सिरप, अल्कोहोल, प्लास्टिक, गोंद, रंग, कृत्रिम रबर यासाठी वापर
• मक्याचे कोब, पानं, खोड – सर्व घटक उपयोगी.

व्हाट्सप्प आइकान को दबा कर इस खबर को शेयर जरूर करें