भारतीय ताल-संगीताच्या सम्राटाला आदरांजली

भारतीय शास्त्रीय संगीताला जागतिक मंचावर प्रतिष्ठा मिळवून देणाऱ्या आणि तबल्याच्या प्रत्येक घराण्याचा सन्मान जपणाऱ्या उस्ताद झाकीर हुसेन हे नाव म्हणजे समर्पण, साधना आणि सांस्कृतिक गौरवाचा जिवंत प्रतीक. त्यांच्या बोटांची थाप ही केवळ ताल नव्हे, तर इतिहास, परंपरा आणि नवसर्जनाची गोष्ट सांगते. त्यांचा जन्म ९ मार्च १९५१ रोजी झाला. वडील उस्ताद अल्लारक्खा यांच्याकडून त्यांनी संगीताचा वारसा लाभला आणि बालवयातच तबल्याचे विलक्षण कौशल्य दाखवत संपूर्ण जगाला आपलेसे केले.

यांच्या काही महत्त्वाच्या टप्प्यांमध्ये.
– वडील उस्ताद अल्लारख्खा यांच्याकडून मिळालेला तबल्याचा वारसा त्यांनी नव्या पिढीपर्यंत पोहोचवला. पं. रविशंकर, आणि शिवकुमार शर्मा यांच्यासोबत केलेल्या मैफलींनी भारतीय संगीताला ग्लोबल ओळख मिळवून दिली.
– ‘शक्ती’ या फ्युजन बँडच्या माध्यमातून पाश्चात्य आणि भारतीय ताल यांचे सुंदर मिलन घडवले.
– ‘पद्मभूषण’, ‘पद्मश्री’, ‘ग्रॅमी पुरस्कार’ यांसारखे मान-सन्मान त्यांच्या प्रतिभेचे प्रतीक आहेत.

* उस्ताद झाकीर हुसेन आणि तबल्याची जादू!

भारतीय शास्त्रीय संगीताच्या विश्वात तबल्याला जे स्थान मिळाले आहे, ते उस्ताद झाकीर हुसेन यांच्या अद्वितीय योगदानामुळेच. त्यांच्या बोटांमधून निघणारा प्रत्येक ठेका हा केवळ संगीत नव्हे, तर एक भावना, एक संवाद, एक संस्कृती आहे. तबल्याशी नातं:
उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे तबल्याशी नातं जन्मत:च जुळले. वडील उस्ताद अल्लारखा यांच्याकडून त्यांनी तबल्याचे पहिले धडे घेतले. घरातील भांड्यांवर वाजवून त्यांनी सुरुवात केली आणि लवकरच तबल्याच्या प्रत्येक बोलावर प्रभुत्व मिळवले.

🔸तबल्याची वैशिष्ट्ये त्यांच्या दृष्टिकोनातून.

– तबला म्हणजे केवळ वाद्य नव्हे, तर एक जिवंत भाषा
– प्रत्येक घराण्याचा आदर राखून त्यांनी स्वतःची शैली विकसित केली
– तबल्यातून ट्रेनचा आवाज, घोड्याची धाव, किंवा निसर्गाचे नाद निर्माण करणे हे त्यांच्या कौशल्याचे उदाहरण

* जागतिक स्तरावर तबल्याचा गौरव.
उस्तादजींनी ‘शक्ती’ या फ्युजन बँडमधून भारतीय ताल आणि पाश्चात्य संगीत यांचा संगम घडवला. त्यांनी व्हाईट हाऊससारख्या मंचांवरही तबल्याचे सादरीकरण केले. त्यांच्या वादनाने तबल्याला जागतिक ओळख मिळवून दिली.

संगीतप्रेमींसाठी संदेश:

“तबला वाजवणं म्हणजे आत्म्याशी संवाद साधणं,” असं उस्तादजी मानायचे. त्यांनी तबल्याला एक सजीव अस्तित्व दिलं—ज्याला ऐकणाऱ्याच्या मनात थेट पोहोचता येतं. भारतीय संगीताच्या गगनात तेजस्वी तारा ठरलेले उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे स्मरण म्हणजे एक सांगीतिक यात्रा—जिथे प्रत्येक ठेका, प्रत्येक लय, आणि प्रत्येक संवाद त्यांच्या आत्म्याशी जोडलेला वाटतो.  त्यांच्या तबल्याच्या प्रत्येक थापेत एक विचार, एक भावना, आणि एक संस्कृती दडलेली असते.

* स्मरणाचा एक भावनिक क्षण:

“त्यांच्या तबल्यावरचा ताल अनंत काळापर्यंत ऐकू येईल,” असे राज ठाकरे यांनी त्यांच्या श्रद्धांजलीत म्हटले आहे.
“ते जुने झालेच नाहीत… सतत नवेच राहिले,” असे महाराष्ट्र टाइम्सच्या विशेष लेखात नमूद केले आहे.

* सांस्कृतिक कार्यक्रमातून आदरांजली:
मुंबईत ‘तीन सूर, तीन ताल’ या कार्यक्रमात युवा कलाकारांनी गायन, वादन आणि तालवाद्यांच्या माध्यमातून उस्तादजींना स्वर आदरांजली वाहिली.

त्यांचे स्मरण हे प्रत्येक संगीतप्रेमी आणि कलाकारासाठी प्रेरणादायक आहे. त्यांनी केवळ तबल्याला नव्हे, तर संपूर्ण भारतीय परंपरेला एक जागतिक आवाज दिला. उस्ताद झाकीर हुसेन यांच्या स्मरणाने आजही नव्या कलाकारांना दिशा मिळते—जिथे साधनेला आणि संस्कृतीला समर्पण असते तिथेच खरी गगनयात्रा घडते

व्हाट्सप्प आइकान को दबा कर इस खबर को शेयर जरूर करें